Stan zapalny w organiźmie - dieta, przyczyny
Stan zapalny organizmu - co to?
Stan zapalny to odpowiedź układu immunologicznego na niepożądany czynnik. W naszym organizmie stan zapalny pełni ważną funkcję - broni ciało przed bakteriami, wirusami i uszkodzeniami. Jest pożądany, jeśli jest krótkotrwały bo to oznacza, że organizm potrafi się bronić. Skutkiem stanu zapalnego jest regeneracja tkanek i unieszkodliwienie przeciwnika. Jeśli więc stan zapalny utrzymuje się w organizmie po wniknięciu wirusa lub skaleczeniu się w palec to taki stan zapalny jest potrzebny i dobroczynny.
Problemem jest długo utrzymujący się stan zapalny. Będący skutkiem nieprawidłowej diety, stresu, braku ruchu, palenia papierosów oraz zanieczyszczeń środowiskowych. Długo utrzymujący się stan zapalny może być przyczyną:
- rozszczelnienia jelit,
- SIBO,
- Hashimoto,
- wadliwej pracy nerwu błędnego,
- zaburzonej aktywności kompleksu MMC (samooczyszczanie jelit) w czasie postu
- nadciśnienia tętniczego,
- zawału mięśnia sercowego,
- udaru mózgu,
- cukrzycy typu 2,
- chorób nowotworowych.
Przewlekłe zapalenia utrzymujące się przez długi czas, mogą pozostawać niezauważone, wyniszczając organizm. Dlatego tak ważne jest odżywianie przeciwzapalne. To wsparcie mechanizmów obronnych organizmu na co dzień, a nie wtedy, kiedy już jest naprawdę źle.
Która dieta od Thermodiety jest przeciwzapalna?
Każda w naszym fit sklepie! Jeśli koszyk sklepowy wypełnisz produktami zgodnie z listy po wykupieniu diety, zobaczysz dlaczego. Znajdziesz w nim ogromną ilość warzyw i owoców, a także ryby, jaja, orzechy, pestki, oliwę z oliwek. Te produkty zawsze cieszą moje oczy bo wiem jaka jest ich rola w codziennym pielęgnowaniu zdrowia i dobrych nawyków żywieniowych. Dodaj suplementację, którą Ci polecam, a zwiększysz jeszcze bardziej potencjał przeciwzapalny diety.
Jeśli jednak zastanawiasz się którą dietę przeciwzapalną wybrać na start, to napisz do nas. Dietetyczki udzielą Ci profesjonalnej porady za darmo.
Ja bardzo polecam Ci pakiet diet SIRT na początek. Nauczysz się pić i miksować wyjątkowe smoothie. Dieta jest szczególnie wysycona antyoksydantami, które też mają działanie przeciwzapalne, bo to one aktywują białka kluczowe w tej diecie - SIRTUINOWE. W okresie jesienno zimowym polecam dietę zupową, jesienno zimową oraz dietę na płaski brzuch w wersji zimowej :)
Jeśli wiesz, że towarzyszy Ci stan zapalny jelit, wybierz ten program: Zdrowe Jelita - program na 14 dni. To 2 tygodniowy program low carb rozpoczynający naprawę jelit i dodający energii.
Przy stanie zapalnym tarczycy, pomocna będzie dieta wraz z naszym darmowym poradnikiem. Tutaj masz cały pakiet, który będzie Ci bardzo pomocny: Pakiet diet Hashimoto - 5 w 1
O tym jak ważne jest badanie się, chyba nie trzeba wspominać. Przedstawiam Ci kilka ważnych informacji na temat diagnostyki stanu zapalnego oraz interpretacji wyników.
Diagnostyka stanu zapalnego
Zanim przejdę do badań, odpowiedz sobie na pytanie, czy któreś z poniższych charakterystycznych symptomów stanu zapalnego, występuje u Ciebie:
- Migreny i częste bóle głowy,
- częste zmęczenie,
- bóle stawów,
- objawy skórne,
- problemy żołądkowo-jelitowe,
- bóle miesiączkowe u kobiet,
- podwyższona temperatura,
- bezsenność,
- depresja, lęk.
Za tobą pierwsza część diagnostyki. Teraz czas na rozszerzoną analizę. W celu potwierdzenia utrzymującego się stanu zapalnego w organizmie, warto zbadać:
1) CRP - białko C-reaktywne, będące białkiem ostrej fazy, produkowanym przez wątrobę pod wpływem cytokin zapalnych, jak również w ścianach tętnic, szczególnie zmienionych miażdżycowo. Już w czasie 24-48 h jest w stanie zwiększyć się aż 1000 krotnie od momentu uszkodzenia tkanek.
Poziom CRP mieszczący się w górnych 50% normy, już wskazuje na stan zapalny. Zakres wartości prawidłowych jest do 5 mg/L. Jeśli jednak u Ciebie jest już wartość 3,4 mg/L… to znak, że coś się dzieję w Twoim organizmie.
To nic niepokojącego ale warto obserwować samopoczucie po upłynięciu 48 h, oraz powtórzyć badania, czy wartość CRP rośnie, czy maleje. Zakres od 100-1000 mg/l to uogólniony proces zapalny. Oznacza to, że tkanki są uszkodzone i należy rozszerzyć badania by ocenić, np. który narząd jest „uszkodzony”. W takiej sytuacji niezwłocznie udaj się do lekarza. Badanie CRP wykonuje się z krwi.
2) OB - odczyn Biernackiego, to wskaźnik szybkości opadania erytrocytów w niekrzepnącej krwi w ciągu 1 godziny. Wartość ponad normę, a więc szybkie tempo opadania krwinek czerwonych wskazuje na stan zapalny. Kiedy odczyn Biernackiego wynosi 100 mm/h, wynik ten powinien niepokoić, gdyż uważa się, że wynik trzycyfrowy jest dość niebezpieczny i wymaga dalszej diagnostyki.
Tak jak w przypadku CRP, poziom przekraczający już 50% normy, także może wskazywać na istniejący lub początkowy stan zapalny. Badanie OB wykonuje się także z krwi.
3) A- Albumina to białko ostrej fazy, syntetyzowane w wątrobie. Niski poziom Albuminy wskazuje na niedożywienie (białkowe i energetyczne) lub nowotwór. Silny związek spadku stężenia ALB (albuminy) jest związany także ze stanem zapalnym. Wartość niepokojąca to stężenie poniżej 30 g/L. Badanie Albuminy wykonuje się z krwi.
4) Kwaśna α1 – glikoproteina (AAG) to również białko ostrej fazy. Oznaczamy do oceny monitorowania reakcji ostrej fazy zapalnej i do różnicowania ostrych stanów zapalnych: reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia rumieniowatego układowego, choroby Crohna i niektórych guzów nowotworowych. Obniżone stężenie AAG obserwuje się w niedożywieniu, zespole nerczycowym, zespołach utraty treści pokarmowej i ciężkim uszkodzeniu wątroby.
5) Stosunek wskaźnika AA do EPA (stosunek omega 6 do omega 3) - Badanie to określa stosunek między jednym z kwasów omega-6 (AA), a jednym z kwasów omega-3 (EPA), który w idealnym przypadku powinien wynosić 2:1. Prawidłowy stosunek AA do EPA mieści się w zakresie od 3 do 1,5 i oznacza stan równowagi. Jeżeli wynik badania wynosi 10 lub więcej, znacząco zwiększa się ryzyko rozwoju choroby przewlekłej na tle zapalnym. To ważne wprowadzenie do wątku o kwasach Omega 3 o działaniu przeciwzapalnym - zapamiętaj je.
6) Transferyna - Dużo mówi się o żelazie, coraz więcej o ferrytynie, a o Transferynie już nie wiele. Poziom TRF może nie tylko powiedzieć nam o istniejącym procesie zapalnym ale i o niedożywieniu białkowym oraz niskim stężeniu żelaza, który UWAGA: nie jest skutkiem niedoboru żelaza (Fe) w diecie.
Transferyna jest białkiem ostrej fazy, co oznacza, że jej poziom spada w osoczu, na skutek procesów zapalnych, chorób przewlekłych, zakażeń i chorób nowotworowych. Dlaczego jednak zestawiam ją z żelazem? Bo to białko, które wiąże i transportuje żelazo w osoczu. Monitorując stężenie transferyny, oceniamy skuteczność leczenia żywieniowego. Jeśli mamy do czynienia z niedożywieniem lub stanem zapalnym to poziom transferyny spada. Jeśli jednak poziom transferyny jest ponad normę, czyli ZA WYSOKI- to mamy do czynienia np. z krwawieniem wewnątrz organizmu- wtedy nasilona jest synteza transferyny w wątrobie, która ma wyłapywać „uciekające” żelazo.
- Zakres wartości prawidłowych: 1,76 –3,15 g/L
- Niedożywienie lekkie: 1,34- 1,75 g/L
- Niedożywienie średnie: 1,17- 1,33 g/L
- Niedożywienie ciężkie: < 1,17 g/L
7) Inne ważne badania w skrócie:
- Morfologia krwi obwodowej rozmazem
- Glukoza i insulina na czczo, hemoglobina glikozylowana (HbA1c)
- Elektrolity (Na+, K+, fosforany, wapń, Mg2+, Cl-)
- Lipidogram (cholesterol całk.; chol-LDL; chol-HDL i TG)
- Próby wątrobowe (ALT, AST, CHE, ALP, bilirubina)
- Ocena funkcji nerek (kreatynina, eGFR)
- Ocena gospodarki żelazowej (żelazo, ferrytyna, transferryna, rozpuszczalny receptor dla transferyny)
- Markery białkowe (CRP, Albumina, białko całkowite)
- Hormony tarczycy (TSH, fT4, fT3, anty-TPO)
- Gospodarka wapniowo-fosforanowa (Ca2+, fosforany, PTH, wit. D)
- Hormony (płciowe, kortyzol, testy czynnościowe do oceny funkcji nadnerczy)
Przeciwzapalne składniki diety:
• Przeciwzapalna witamina D
Od dawna wiadomo, że witamina D3 pomaga wchłanianiu wapnia, ale nowe badania pokazują, że odgrywa istotną rolę we właściwym funkcjonowaniu układu sercowo-naczyniowego, wspierając zdrowe reakcje zapalne. Niedobór witaminy D3 przyczynia się do produkcji cytokin prozapalnych.
Trudno o zaspokojenie potrzeb na witaminę D gdy nie żyjemy w słonecznym kraju, żywiąc się dietą śródziemnomorską obfitującą w tłuste ryby morskie, dlatego najnowsze zalecenia z 2023 roku ogłosiły bezpieczną dawkę suplementowania witaminy D:
- Dla osób dorosłych jest to 4 000 IU/ dobę
- Dla osób otyłych powyżej 18 roku życia jest to 10 000 IU/dobę
Pamiętaj, ze witamina D jest lipofilna, a więc rozpuszczalna w tłuszczu. Przyjmij ją po posiłku, w którym znajdą się zdrowe źródła tłuszczu, np. gdy sałatka polana jest oliwą z oliwek albo gdy jesz orzechy lub awokado, bądź tłustą rybę typu łosoś, makrela.
• Przeciwzapalne Kwasy Omega 3
Suplementy zawierające olej rybny zwiększają stężenie cząsteczek przeciwzapalnych we krwi nawet w 24 h. Ale ogromnie ważna jest jakość i stężenie kwasów Omega 3 (DHA i EPA). Tłuste ryby zawierające kwasy Omega 3 to np. makrela, śledź, sardynki, łosoś. W rybach słodkowodnych kwasy Omega 3 możemy znaleźć w pstrągu i w karpiu. Jeżeli nie masz dostępu do dobrej jakości ryb i nie spożywasz je 2-3 razy w tygodniu, rozważ koniecznie suplementację.
Nie tylko rybne pochodzenie kwasów omega 3 wykazuje działanie przeciwzapalne. Silnymi właściwościami przeciwzapalnymi pochwalić się może również kwas Omega 3 (ALA), a więc Kwas alfa-liponowy, który znaleźć możemy w produktach roślinnych: oleju lnianym, orzechach włoskich, siemieniu lnianym, nasionkach chia. Tych składników jest ogrom w naszych dietach :)
Kwasy Omega 3 są niekwestionowanym składnikiem przeciwzapalnym. W dodatku, stanowią skuteczną tarczę przeciw depresji. Suplementowanie Kwasów Omega 3 zwiększa szansę remisji depresji aż 2,5-krotnie. A u pacjentów z depresją obserwuje się zwiększony poziom niektórych cytokin o działaniu prozapalnym, co również ma silny związek z działaniem przeciwzapalnym kwasów Omega 3. Suplementacja Omega-3 do około 2,5 g dziennie istotnie zmniejszała nasilenie depresji u pacjentów ze zdiagnozowaną depresją. Największy efekt obserwowano jednak przy dawcę już 1,5 g dziennie.
Kwasy Omega-3 wpływają też cudownie na cerę. Jeżeli marzysz o SKIN GLOW - nie może ich zabraknąć w twojej diecie.
• Przeciwzapalna Kurkumina
Kurkumina jest polifenolem o silnym potencjale przeciwzapalnym i immunomodulującymi. Z uwagi na te właściwości, może hamować produkcję bradykininy, prostaglandyn (odpowiedzialnych w dużej mierze za zjawisko kaszlu) i uwalnianie cytokin prozapalnych, a więc skutecznie zapobiegać miejscowym i ogólnoustrojowym objawom wywołanym przez przeziębienie.
Dowodzi temu chociażby przytoczone w bibliografii badanie randomizowane (najlepszej jakości), w którym badani, przyjmowali kurkuminę o zwiększonej biodostępności (TS-P1 oraz CR-033P) przez 12 tygodni w ilości 150 mg.
Efektem było zredukowanie czasu trwania przeziębienia, a w przypadku kurkuminy TS-P1, skrócenie czasu:
- kichania o ok 10 dni,
- kataru o 14 dni
- zatkanego nosa o 11 dni
- kaszlu o 6 dni, w porównaniu z grupą placebo
Warto rozważyć suplementację kurkuminą, która ma działanie przeciwzapalne. Aby zwiększyć jej biodostępność, wybierz taką z dodatkiem piperyny. Idealne zestawienie znajdziesz w suplemencie CurcuminMe
Jako ambasadorki marki Health Labs Care zostawiamy tutaj dla Ciebie kod rabatowy na wszystkie suplementy i kosmetyki :)
Kod: thermodieta10
• Przeciwzapalny Resweratrol
Resweratrol jest silnym przeciwutleniaczem, który neutralizuje wolne rodnik. Ma działanie przeciwstarzeniowe i przeciwnowotworowe. Źródłem resweratrolu są: ciemne winogrona, borówki, jagody, skórka pomidora, surowe kakao, gorzka czekolada, czerwone wino.
Dieta przeciwzapalna wspomaga płodność u kobiet
Otyłość, nieodpowiednia dieta prozapalna, brak ruchu, w dużej mierze wpływają na niepłodność. Na wymienione aspekty mamy realny wpływ . W przytoczonym badaniu, naukowcy postanowili sprawdzić wpływ diety przeciwzapalnej u 4437 uczestniczek, u których występowała niepłodność. A wyniki były następujące:
- Kobiety z niską aktywnością fizyczną były istotnie częściej niepłodne niż kobiety, które były regularnie aktywne fizycznie.
- Kobiety odżywiające się prozapalnie, miały o 86% większe ryzyko niepłodności niż kobiety z dietą najbardziej przeciwzapalną
Związki przeciwutleniające znajdujące się w warzywach i owocach mogą zwiększyć pojemność antyoksydacyjną osocza (TAC), a ona może pozytywnie wpływać na odsetek oocytów (komórki dające początek komórce jajowej) i jakość oocytów II rzędu.
Stany zapalne są główną przyczyną niepłodności w endometriozie i mogą przyczyniać się do obniżenia poziomu progesteronu i zaburzenia funkcji endometrium. Atakowany jest nie tylko układ rozrodczy kobiety, ale także plemniki przedostające się przez macicę i jajowody, a ich ruchliwość jest ograniczona. Dieta przeciwzapalna ma redukować przewlekłe stany zapalne, przyczyniając się do ograniczenia indukowania wspomnianych procesów patofizjologicznych. [3]
Codzienna dieta obfitująca w produkty o działaniu przeciwzapalnym to najlepsza rzecz, którą możesz zrobić dla swojego zdrowia. Dajemy Ci ogrom przepisów na opanowanie stanu zapalnego.
Skorzystaj z nich, a skorzysta Twoje zdrowie. Pamiętaj, że bagatelizowanie stanu zapalnego i żywienie prozapalne czyli obfitujące w żywność szybką, wysoce przetworzoną, ubogoodżywczą, to inicjacja chorób i złego samopoczucia. Masz wpływ, wykorzystaj to z naszą pomocą.
Artykuł przygotowała:
Katarzyna Kowalik
Dietetyk w Thermodieta.pl
Bibliografia:
[1]. Wytyczne „The World Federation of Societies of Biological Psychiatry (WFSBP) oraz Canadian Network for Mood and Anxiety Treatments (CANMAT)” w zakresie zastosowania substancji biologicznie czynnych (nutraceutyków i fitoceutyków) w chorobach psychiatrycznych- informacje o potencjale stosowania kwasów tłuszczowych Omega-3 w depresji.
[2]. Effects of Highly Bioavailable Curcumin Supplementation on Common Cold Symptoms and Immune and Inflammatory Functions in Healthy Japanese Subjects: A Randomized Controlled Study
Yoshitaka Kuwabara, Akiko Hirose, Hyunjin Lee, Toshihiro Kakinuma, Asami Baba, Tsuyoshi Takara. Published online: 16 Mar 2023.
[3.] Association between dietary inflammatory index and infertility of women; Results from RaNCD Cohort Study
Jalal Moludi, Negin Kamari, Mitra Darbandi, Shayan Mostafaei, Shima Moradi, Yahya Pasdar, Farid Najafi, Jafar Navabi, Amir Saber, Published: 22 July 2023
Zdrowe Jelita Dieta w zespole SIBO. Katarzyna Bednarska, Warszawa, Wydawnictwo RM
Wykład: Analiza badań laboratoryjnych w jednostkach chorobowych z uwzględnieniem ryzyka niedoborów żywieniowych. Prof. dr hab. n. med. Beata Kuśnierz-Cabala. Katedra Biochemii Lekarskiej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie. Dietetyka Kliniczna 2023.
Cześć Marzena, wszystkie nasze diety są przeciwzapalne, więc odpowiednie dla Ciebie. Jeżeli miałabym polecić coś na start teraz to na pewnodietę jesienno-zimową odchudzajacą, dietę zupową i płaski brzuch w 5 dni - edycja jesienno zimowa :) odżywią, wspomogą proces odchudzania i sa bardzo przeciwzapalne i sezonowe co jest istotne w odżywianiu :) Dodatkowo poleciłabym suplementację kwasami Omega 3, mają silnie przeciwzapalne działanie, sa polecane przy RZS czy problemach ze stawami oraz kolagenem. Jeżeli chciałabyś dokładniej omówić temat napisz do nas maila : hello@thermodieta.pl :)